ΔΕΥΤΕ ΑΝΑΒΩΜΕΝ... ΕΙΣ ΤΗΝ ΜΟΝΗΝ ΤΗΣ ΓΗΡΟΚΟΜΙΤΙΣΣΗΣ

τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Πατρῶν κ.κ. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

Σήμερα ἡ Πάτρα ἀνηφορίζει στὸ Μοναστήρι τῆς Κυρᾶς της, ποὺ μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο Ἀπόστολο Ἀνδρέα τὴν κρατᾶνε στὰ χέρια τους καὶ τὴν προστατεύουν.

Προερτάζει ἡ πόλις ἡ εὐλογημένη, τὴν λαμπρά Ἑορτὴ τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου καὶ ἑτοιμάζεται μαζὶ μὲ τὶς Οὐράνιες Δυνάμεις, νὰ ὑμνήσῃ τήν Παναγία μας μέ τὰ συγκλονιστικὰ ἑόρτια ἄσματα: «Βαβαὶ τῶν σῶν μυστηρίων Ἁγνή, τοῦ Ὑψίστου θρόνος, ἀνεδείχθης Δέσποινα. Ἡ δόξα σου εὐπρεπής, θεοφθεγγέσιν ἐκλάμπουσα χάρισι... Κεχαριτωμένη χαῖρε μετά σοῦ ὁ Κύριος, ὁ παρέχων τῷ κόσμῳ διά σου τὸ μέγα ἔλεος».

Ὅμως, σήμερα ἡ σύναξη εἶναι ξεχωριστὴ καὶ ὁ Λαὸς ποὺ ἀνεβαίνει στὴν αὐλὴ τῆς Γηροκομιτίσσης, μὲ εὐλάβεια πολλή τῆς ψάλλει τὸν ξεχωριστὸ ὕμνο, τὰ ἐγκώμια, πού εἶναι ἀπαύγασμα, ξεχύλισμα εὐλαβείας πρὸς αὐτὴ, κείμενο γραμμένο εἰδικὰ γιὰ τὴν Γηροκομίτισσά μας, τὴν κυρὰ τῆς Πάτρας, ἡ ὁποία ἀπὸ τὸν λόφο τῆς χάριτός της, εὐλογεῖ τὴν πόλη μας καὶ τὴν προστατεύει.

Τὰ ἐγκώμια ποὺ ψάλλονται κάθε χρόνο, τὴν Κυριακὴ πρὸ τῆς Ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, στήν ὡς εἴρηται Ἱερά Μονή, εἶναι γραμμένα ἀπὸ Ἱεράρχη σεπτό, «ἄνθρωπον ζήλῳ θείῳ πεπυρωμένον καὶ ἀρετῇ βίου κεκοσμημένον», τὸν Ἐπίσκοπο Παλαιῶν Πατρῶν Διονύσιο, ὁ ὁποῖος ἐγκατεβίωσε στὴν ἱερά τῆς Παναγίας μας μάνδρα, ἄνωθεν τῆς μεγαλουπόλεως τῶν Πατρῶν. Δὲν εἶναι κείμενο πρόσφατο, τῶν τελευταίων ἐτῶν δηλαδή, ἀλλὰ συνετάγη, ἐν κατανύξει ψυχῆς καὶ ἐν εὐλαβείᾳ μεγάλῃ ἀπὸ τὸν, ὡς ἄνω, σεπτὸν τῶν Πατρῶν Ἱεράρχη, τὸ ἔτος 1541 μ.Χ.  καὶ διεσώζετο στὴν Βιβλιοθήκη τῆς Δημητσάνης, ὅπου καὶ ἐνευρέθη, γιὰ νὰ ἀξιοποιηθῇ δεόντως, ὄχι μόνο ὡς ὕμνος ἐγκωμιαστικὸς, ἀλλά καὶ ὡς ἱκετήριος κραυγὴ πρὸς τὴν Γηροκομήτισσα, γλυκυτάτη Μητέρα μας.

Ὁ ἀοίδιμος προκάτοχος ἡμῶν, κυρὸς Νικόδημος, κατόπιν μικρᾶς ἐπεξεργασίας τοῦ ποιήματος, ἐξέδωκε τὰ ἐγκώμια σὲ εἰδικὸ φυλλάδιο, τό πρῶτον, τό ἔτος 1997 καὶ ὥρισε νὰ ψάλλωνται στὸ Μοναστήρι τῆς Παναγίας μας, τήν Κυριακή πρό τῆς Ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεώς της.

Γνωρίζομε ὅτι τὴν ἀποκλειστικότητα, ὡς πρὸς τὰ Ἐγκώμια, τὴν ἔχει ὁ Ἐπιτάφιος Θρῆνος, ποὺ ψάλλεται κατά τόν Ὄρθρο τοῦ Μεγάλου Σαββάτου, εἰς τοὺς Ἱεροὺς Ναούς. Ὅμως ἡ περίπτωση τῶν Ἐγκωμίων, τοῦ Ἐπιταφίου Ὕμνου δηλαδή, τῆς Γηροκομιτίσσης, εἶναι τελείως διαφορετική γιὰ τοὺς λόγους ποὺ ἀναφέραμε προηγουμένως καὶ γιά τοῦτο ὄχι ἁπλῶς ἐσυνεχίσαμε τὴν ὡραία αὐτὴ παράδοση καὶ θὰ τὴν συνεχίζωμε, ἀλλὰ ἐφροντίσαμε λαμπροτέρα ἡ σύναξη νά τελῆται καὶ ἡ συμμετοχὴ τοῦ Λαοῦ ἀθρόα νὰ καταστῇ πρὸς τιμὴν τῆς ὑπερευλογημένης Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας. Ἔτσι ἡ ἡμέρα τῶν Ἐγκωμίων, στό Μοναστήρι τῆς Γηροκομιτίσσης, ἁμιλλᾶται εἰς αἴγλην, κατά τά τελευταῖα ἔτη καί εἰς συμμετοχήν Λαοῦ, τήν πανήγυριν τῆς 15^ης Αὐγούστου.

Εἶμαι βέβαιος ὅτι καὶ ἐφέτος κατὰ τὴν Ἀκολουθία τῶν Ἐγκωμίων, τὰ πλήθη τῶν Πατρέων, θὰ κατακλύσουν τὸν Ναό τῆς Ὑπερευλογημένης Δέσποινας τοῦ κόσμου καὶ τὴν ἱερὰ μάνδρα της, τὸ πανσεβάσμιο δηλαδή Μοναστήρι της καὶ ἱκετευτικὰ θὰ σταθοῦν ἐνώπιον τῆς χαριτοβρύτου Εἰκόνος της, γιὰ νὰ τὴν ἐγκωμιάσουν μετὰ τῶν Ἀγγέλων καὶ τῶν Ἁγίων του Θεοῦ.

Εἶμαι πεπεισμένος, ὅτι πληθὺς εὐλαβῶν Χριστιανῶν, πρεσβύτεροι μετὰ νεωτέρων, νεανίσκοι καὶ παρθένοι καὶ στόματα νηπίων καί θηλαζόντων, αἶνον θὰ καταρτίσουν, συνῳδά τῷ Γαβριὴλ καὶ τῷ μακαριστῷ Μητροπολίτῃ Παλαιῶν Πατρῶν Διονυσίῳ, ἐγκωμιάζοντες «τὴν τῶν οὐρανῶν Πλατυτέραν».

Εἶμαι ἀκόμα βέβαιος, ὅτι κατὰ τὴν ὥρα ποὺ θὰ λιτανεύωμε τὴν, ἐκπάγλου οὐρανίου χάριτος παναγία μορφή τῆς Πανάγνου Κόρης, θὰ βιώσωμε ἐσωτερικὸ ἱερὸ συγκλονισμό, ἱερὰ συγκίνηση καὶ ἄφατο δέος, ὁρῶντες τὴν εὐσέβεια νὰ ξεχυλίζῃ ἀπὸ τὶς καρδιὲς, ἐνῶ τὰ πλήθη τῶν πιστῶν, θά συνωστίζωνται, ὡς κατ’ ἔτος συμβαίνει, προκειμένου νὰ ψαύσουν τὴν ἁγία της Εἰκόνα, βασταζομένην εἰς τὰς χεῖρας τοῦ Ἡγουμένου τῆς Μονῆς.

Σᾶς προσκαλοῦμε καὶ ἐφέτος, σ’αὐτὸ τὸ οὐράνιο ἅμα καὶ ἐπίγειο πανηγύρι, ὅπου «τὰ ἄνω τοῖς κάτω συνεορτάζει καὶ τὰ κάτω τοῖς ἄνω συνομιλεῖ», γιὰ νὰ πάρωμε δύναμη, νὰ ἀντλήσωμε ἐλπίδα, νὰ ἑξασφαλίσωμε ἐπιστηριγμὸν καὶ βεβαίαν ἐνίσχυση στὴν τόσο δύσκολη πορεία μας.

Σᾶς παρακαλοῦμε νὰ ἀνηφορίσετε στὸν ἱερὸ λόφο, ὅπου τῆς Παναγίας μας τὸ Μοναστήρι καὶ προσκύνημα∙ νὰ ἀνέλθετε εἰς τὸ «ὄρος» τῆς Μεγαλόχαρης Γηροκομιτίσσης καὶ νὰ ἑνώσετε τὴν παρακλητικὴ φωνή σας μὲ τὴν ἱκεσία καί τήν δέηση τοῦ Ἐπισκόπου σας καί τῶν Πατέρων τῆς Μονῆς τήν προσευχητική ἐπίκληση.

· Γιά τόν κόσμο ὅλο, ὁ ὁποῖος εὑρίσκεται σέ φοβερή δίνη και φρικτή σκοτοδίνη, ἐξ’ αἰτίας τῶν πολλῶν ἁμαρτιῶν καί τῆς μεγάλης ἀποστασίας ἀπό τόν Θεό.

· Γιά τήν Πατρίδα μας, ἡ ὁποία, ὑποφέρει ὡς μή ὤφελεν, κρίμασιν οἷς οἶδεν ὁ Θεός, καί ἡ ὁποία ἐναγωνίως ἀναζητεῖ ἔξοδο ἀπό τήν κρίση καί τήν ἀπελπισία, πού ὡς ἕνα ἀπαίσιο νέφος ἐπικάθησαν στόν οὐρανό της.

· Γιά τό γένος μας γενικῶς, τό ὁποῖο ἔχασε, πρός καιρόν πιστεύομε, τήν πνευματική του πυξίδα, υἱοθετήσαν ἀλλότρια καί ξένα πρότυπα ζωῆς, μακράν τῶν ὑπό τοῦ Θεοῦ παραδεδομένων καί ὑπό τῶν ἐτῶν δοκιμασμένων ἱερῶν ἀληθειῶν καί ἀξιῶν.

· Γιά τούς ἔχοντας στά χεριά τους τίς τῦχες τῆς χώρας μας, ὥστε:

α) Νά τούς φωτίζῃ ὁ Θεός, προκειμένου νά ἐπιλέγουν κάθε φορά τά συμφέροντα καί πρόσφορα γιά τόν ταλαιπωρημένο Λαό μας μέτρα, χωρίς νά δίδουν γῆ καί ὕδωρ, στούς ἐπιθυμοῦντας νά καταπίουν, ὡς λέοντες, τήν ἰκμάδα αὐτοῦ τοῦ εὐγενοῦς Λαοῦ.

β) Νά εἶναι ἕτοιμοι ἀνά πᾶσαν στιγμή, ὥστε νά ὑψώνουν φωνή, ὑπέρ τῶν ἀδικουμένων καί καταπονουμένων ἀπό τά δυσβάστακτα βάρη πού συνεχῶς ἐπιβάλλουν οἱ δανειστές μας καί δυνάστες μας Εὐρωπαῖοι καί τά ὁποῖα καθημερινῶς, ὅλο καί περισσότερο, πιέζουν καί γονατίζουν μικρούς καί μεγάλους.

γ) Νά ὑπερασπίζωνται, ἑπόμενοι ταῖς θυσίαις τῶν ἀγωνιστῶν ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος, τά ἱερά καί ὅσια τῆς φυλῆς μας καί τήν ἐθνική μας ἀκεραιότητα καί ἀνεξαρτησία, τήν ὁποία μέ τήν θαυμαστή προστασίας τῆς Παναγίας μας, ὡς Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ, ἐπιτύχαμε.

· Γιά τά παιδιά μας, πού βασανίζονται σέ ἕνα κόσμο, πνευματικά γηρασμένο καί πολιτιστικά πτωχευμένο, προκειμένου νά βροῦν τήν πορεία τους. Πού ὑποφέρουν ἀπό ἀνεργία, ἀπό ἔλλειψη ὁράματος στήν ζωή καί ἀπό τήν ἀβεβαιότητα γιά τό μέλλον, ἀφοῦ τό σύστημα, ὅπως «ἐν ἁμαρτίαις πολλαῖς» διεμορφώθη, ἐτσάκισε τά φτερά τους καί τά κατήντησε νυκτωμένους στρατοκόπους ἀποστασμένων ἤ τό χειρότερο σβημένων ἐλπίδων.

Νά φωτίσῃ Κύριος ὁ Θεός τούς νέους μας, ὥστε διά πρεσβειῶν τῆς Παναγίας μας, νά κατανοήσουν ὅτι ἡ ζωή ἔχει ἀξία μόνο ὅταν ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἑνωμένος μέ τόν Θεό, ὅταν ἔχῃ ἐμπιστοσύνη στήν Ἐκκλησία πού εἶναι ἡ μεγάλη καί φιλόστοργη μάνα μας, ὅταν ἡ ὅλη μας βιοτή εἶναι ἐμπνευσμένη ἀπό τίς πνευματικές ἀξίες πού κράτησαν ὄρθιο αὐτό τόν τόπο ἐπί τόσους αἰῶνες.

Νά ἀντιληφθοῦν, ὅτι χρειάζεται ἀγῶνας καί ἀντίσταση γιά νά ἐπιτευχθοῦν τά ἀγαθά τῆς ζωῆς καί νά διασωθῇ ἡ ἀξιοπρέπεια καί τό «κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ», τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου.

· Γιά τήν πόλη μας, τήν Πάτρα, τήν ὁποία τόσο ἀγάπησε ὁ Θεός καί γιά τόν φωτισμό της καί τήν σωτηρία της, ἔστειλε τόν Πρωτόκλητο Ἀπόστολό Του, ὁ ὁποῖος ὄχι μόνο ἐδίδαξε, ἀλλά καί μαρτυρικό θάνατο ὑπέστη ἐπί τοῦ Χιαστοῦ Σταυροῦ, πορφυρώσας μέ τό αἷμα του τόν εὐλογημένο τόπο μας.

Νά παρακαλέσωμε γιά τήν πόλη μας, μέ τά τόσα καί τέτοια προβλήματα, πού ὅλους ὅσοι τήν ἀγαπᾶμε δέν μᾶς ἀφήνουν «νά δώσωμε ὕπνον τοῖς ὀφθαλμοῖς ἡμῶν καί τοῖς βλεφάροις ἡμῶν νυσταγμόν» καί τά ὁποῖα δέν θά κατωνομάσωμε, οὔτε θά ἀπαριθμίσωμε τώρα, προκειμένου οὐδένα νά στενοχωρήσωμε.

· Νά ἱκετεύσωμε γιά αὐτόν τόν τόπο, πού, παρά τήν τόση ὀμορφιά του καί τά δῶρα τοῦ Θεοῦ, ἀντιμετωπίζει τόσες δυσκολίες, γεύεται πολλές ἀδικίες καί δοκιμάζει, πολλάκις, πόνο δυσβάστακτο καί μεγάλο.

Καί καθώς μεταφέρομαι, νοερῶς στίς αὐλές τῆς Γηροκομιτίσσης, ἤδη βιώνω τίς συγκλονιστικές στιγμές καί τό ξέσπασμα τῆς εὐλαβείας σας ἀδελφοί, τήν ὥρα πού λιτανεύεται ἡ μορφή τῆς Πανακηράτου καί Πανάγνου Κόρης καί εἴτε ἐν ἐγρηγόρσει, εἴτε ἐν ἐκστάσει, ἀκούω τά πλήθη τῶν εὐσεβῶν ὅπου γῆς καί τήν κτίση ὁλόκληρη, νά ἑνώνουν μαζί σας τήν βαθειά τους ἱκεσία καί φωνῇ λιγυρᾷ νά προσφθέγγωνται πρός τήν Γοργοεπήκοο, τήν Ἐλεοῦσα, τήν Γλυκοφιλοῦσα, τήν Παντάνασσα καί Γηροκομίτισσα:

«Ἆρον σου τά ὄμματα Μαριάμ

καί ἴδε εὐσπλάχνως, τούς εἰκόνι σου τῇ σεπτῇ,

παρεστῶτας Κόρη καί σέ παρακαλοῦντας

καί πλήρωσον αἰτήσεις, τούτων Πανύμνητε».